* Lịch sử ngày 20/11
Cách đây 75 năm, vào năm 1946 một tổ chức quốc tế các nhà giáo tiến bộ được thành lập ở Paris lấy tên là Liên hiệp quốc tế các Công đoàn giáo dục (viết tắt là FISE - Fédertion International Syndicale des Enseignants).
Năm 1949, tại một hội nghị ở Warszawa (thủ đô của Ba Lan), Liên hiệp quốc tế các công đoàn giáo dục đã ra bản “Hiến chương các nhà giáo” gồm 15 chương với nội dung chủ yếu là đấu tranh chống nền giáo dục tư sản, phong kiến, xây dựng nền giáo dục trong đó bảo vệ những quyền lợi của nghề dạy học và nhà giáo, đề cao trách nhiệm và vị trí của nghề dạy học và nhà giáo.
Trong những năm kháng chiến chống thực dân Pháp xâm lược, Công đoàn Giáo dục Việt Nam đã liên hệ với FISE với mục đích tranh thủ các diễn đàn quốc tế, tố cáo âm mưu tội ác của bọn đế quốc xâm lược đối với nhân dân ta cũng như đối với giáo viên và học sinh. Đồng thời, giới thiệu những thành tích của nền giáo dục cách mạng, tranh thủ sự đồng tình ủng hộ của toàn thể giáo viên trên thế giới đối với cuộc kháng chiến chính nghĩa của nhân dân ta.
Vào mùa xuân năm 1953, Đoàn Việt Nam do Thứ trưởng Bộ Quốc gia Giáo dục Nguyễn Khánh Toàn làm trưởng đoàn dự Hội nghị quan trọng kết nạp Công đoàn Giáo dục của một số nước vào tổ chức FISE tại Vienna (Áo), trong đó có Công đoàn Giáo dục Việt Nam. Như vậy, chỉ một thời gian ngắn sau khi thành lập (22/7/1951), Công đoàn giáo dục Việt Nam đã được kết nạp là một thành viên của FISE.
Tháng 8 năm 1957, tại Ba Lan đã diễn ra hội nghị quốc tế các nhà giáo lần thứ 2 với 57 quốc gia tham dự, trong đó có Công đoàn Giáo dục Việt Nam. Hội nghị này đã thông qua bản Hiến chương các nhà giáo và lấy ngày 20/11 hàng năm là ngày quốc tế hiến chương các nhà giáo. Ngay sau đó, bản hiến chương đã nhanh chóng được phổ biến đến tất cả các trường học, các cơ quan quản lí giáo dục miền Bắc và đồng bào.
Ngày 20/11/1958, ngày quốc tế hiến chương các nhà giáo được tổ chức lần đầu tiên trên miền Bắc nước ta. Ngày 28/9/1982, Hội đồng Bộ trưởng nay là Chính phủ đã ban hành Quyết định lấy ngày 20/11 hàng năm là ngày nhà giáo Việt Nam và ngày 20/11/1982 lần đầu tiên ngày nhà giáo Việt Nam được tổ chức trọng thể trong cả nước. Từ đó đến nay, ngày 20/11 trở thành ngày truyền thống của ngành giáo dục để tôn vinh những người làm công tác “trồng người”. Điều này hoàn toàn phù hợp với truyền thống tốt đẹp của dân tộc ta, một dân tộc có mấy nghìn năm văn hiến và có truyền thống hiếu học.
* Ý nghĩa ngày 20/11
"Tôn sư trọng đạo" là một truyền thống tốt đẹp của người Việt, vì vậy, ngày 20 tháng 11 hằng năm giống như một ngày hội của ngành giáo dục Việt Nam, phù hợp với truyền thống tốt đẹp của dân tộc ta. Đây cũng là dịp đặc biệt để bao thế hệ học trò tỏ lòng biết ơn, tri ân của mình tới những "người đưa đò thầm lặng" trên bến sông cuộc đời. Dù còn ở tuổi cắp sách tới trường, hay đã trưởng thành rời ghế nhà trường, mỗi người Việt Nam vẫn luôn hướng đến ngày 20/11 với những tình cảm thân thương nhất dành cho các thầy giáo, cô giáo.
Trong ngày này, các thế hệ học trò thường chuẩn bị những bó hoa tươi, những tấm thiệp đẹp ghi những lời chúc ý nghĩa và những món quà bất ngờ để tri ân các thầy cô, những người đã luôn tận tình truyền đạt kiến thức, dìu dắt mình lớn lên.
Bên cạnh đó, ngày này cũng là dịp để ngành giáo dục đánh giá lại hoạt động giáo dục, khen thưởng các cá nhân, tập thể có thành tích xuất sắc trong việc giảng dạy và lập phương hướng nâng cao chất lượng giáo dục.
Đã trở thành thông lệ, vào dịp này tất cả các trường học trong cả nước lại nô nức tổ chức các hoạt động có ý nghĩa để chào mừng ngày truyền thống của ngành giáo dục - ngày mà cả xã hội hướng về nhằm tôn vinh các nhà giáo.
Hà Thị Yến - Khoa Khoa học xã hội
