Giám đốc Học viện Nông nghiệp Việt Nam - ĐBQH Nguyễn Thị Lan dẫn thực tế cho thấy, nhiều ngành "xương sống" của nông nghiệp đang gặp khó khăn lớn trong việc tuyển sinh dù nhu cầu xã hội rất cao. Nguyên nhân chính là do đặc thù nghề nghiệp vất vả, thu nhập chưa hấp dẫn và thiếu các chính sách hỗ trợ đủ mạnh.

Chiều 20/11, Quốc hội tiếp tục thảo luận tại hội trường về lĩnh vực giáo dục và đào tạo.

Phát biểu tại phiên họp, đại biểu Nguyễn Thị Lan, Giám đốc Học viện Nông nghiệp Việt Nam bày tỏ sự xúc động khi Quốc hội dành thời gian thảo luận về một Nghị quyết quan trọng cho sự nghiệp giáo dục đúng vào ngày tri ân các nhà giáo.

 

Đại biểu Quốc hội Nguyễn Thị Lan, Giám đốc Học viện Nông nghiệp Việt Nam. Ảnh: Media Quốc hội

 

Giám đốc Học viện Nông nghiệp Việt Nam đánh giá cao sự chuẩn bị công phu của cơ quan soạn thảo và cơ quan thẩm tra đối với dự thảo Nghị quyết.

Bà Lan nhận định dự thảo có nhiều điểm mới tích cực, thể hiện tư duy đột phá, tiếp cận hiện đại với nhiều giải pháp khả thi, hứa hẹn tạo ra những chuyển biến rõ rệt cho toàn ngành.

Đi sâu phân tích từng khía cạnh, đại biểu Nguyễn Thị Lan cho rằng cơ chế phát triển nguồn nhân lực trong dự thảo đã được thiết kế linh hoạt hơn.

Cụ thể, Giám đốc Sở Giáo dục và Đào tạo được trao thêm quyền chủ động trong quản lý đội ngũ, đồng thời các cơ sở giáo dục nghề nghiệp và đại học được mở rộng quyền tự chủ về nhân sự.

Đáng chú ý, hệ thống chính sách đãi ngộ nhà giáo được hoàn thiện theo hướng thiết thực, từ mức phụ cấp ưu đãi 70% đến 100% cho đến cơ chế tự chủ chi thu nhập tăng thêm. Theo đại biểu, đây là bước đột phá quan trọng, vừa giúp tháo gỡ những vướng mắc tồn tại lâu dài, vừa góp phần nâng cao đời sống và vị thế của đội ngũ nhà giáo.

Bên cạnh đó, đại biểu cũng đánh giá cao sự đổi mới mạnh mẽ trong xây dựng chương trình và dịch vụ giáo dục, thể hiện qua việc cho phép tiếp nhận chương trình tiên tiến quốc tế theo thủ tục rút gọn, lộ trình miễn phí sách giáo khoa và miễn học phí môn Giáo dục quốc phòng an ninh. Đây được xem là những chính sách nhân văn, vừa phù hợp với yêu cầu hội nhập, vừa giảm gánh nặng cho người học.

Liên quan đến khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo, các quy định cho phép góp vốn bằng tài sản trí tuệ, hình thành doanh nghiệp khởi nghiệp (spin-off), mở rộng hợp tác doanh nghiệp cùng ưu tiên đầu tư quỹ đất sẽ là đòn bẩy giúp các trường đại học trở thành trung tâm đổi mới sáng tạo và có thêm nguồn lực phát triển bền vững.

Tuy nhiên, song song với những điểm tích cực, Giám đốc Học viện Nông nghiệp Việt Nam nhấn mạnh một vấn đề mang tính chiến lược và cấp thiết là phát triển nguồn nhân lực cho nông nghiệp và các ngành thiết yếu nhưng khó thu hút người học.

Ghi nhận việc dự thảo đã có cơ chế ưu tiên cho văn hóa, nghệ thuật, thể thao, đại biểu cho rằng đây là sự đầu tư đúng hướng nhưng vẫn còn một khoảng trống chính sách quan trọng đối với lĩnh vực nông - lâm - ngư nghiệp.

"Thực tế nhiều năm qua cho thấy, nhiều ngành xương sống của nông nghiệp như: khoa học đất, khoa học cây trồng, chăn nuôi, bảo vệ thực vật, kinh doanh nông nghiệp, phát triển nông thôn, khuyến nông, phòng chống thiên tai hay các ngành thủy sản và lâm nghiệp đều rất khó thu hút nguồn nhân lực trẻ dù nhu cầu của xã hội và doanh nghiệp là rất lớn. Các ngành quan trọng như công nghệ sau thu hoạch hay kỹ thuật tài nguyên nước cũng rơi vào tình trạng tương tự.

Đây đều là những ngành có vai trò đặc biệt quan trọng đối với an ninh lương thực, thích ứng với biến đổi khí hậu và phát triển nông nghiệp bền vững. Nhưng do đặc thù nghề nghiệp vất vả, thu nhập chưa hấp dẫn và thiếu chính sách đủ mạnh, các ngành này chưa tạo được sức hút đối với người học", bà Lan nêu thực tế.

Dẫn chứng kinh nghiệm quốc tế từ Hàn Quốc, Singapore, Úc hay Liên minh Châu Âu, đại biểu cho biết các quốc gia này đã giải quyết bài toán nhân lực bằng các giải pháp hiệu quả như học bổng mục tiêu, cam kết việc làm, đặt hàng đào tạo và tái định vị hình ảnh ngành nghề.

Trong khi đó, dự thảo hiện nay tuy đã có chính sách tín dụng và học bổng cho nghiên cứu sinh nhưng chưa có cơ chế hỗ trợ riêng biệt cho các ngành thiết yếu khó tuyển sinh này.

Vì vậy, đại biểu đề nghị cần bổ sung các cơ chế ưu tiên cụ thể như học bổng mục tiêu, tín dụng ưu đãi theo ngành, đặt hàng đào tạo, đầu tư mạnh cho phòng thí nghiệm và tăng cường hợp tác doanh nghiệp để đảm bảo đầu ra.

Ngoài ra, đại biểu Nguyễn Thị Lan cũng kiến nghị bổ sung cơ chế dự báo nhu cầu nhân lực quốc gia theo ngành để khắc phục tình trạng lệch pha cung cầu hiện nay, khi quy mô đào tạo còn dựa nhiều vào tín hiệu thị trường tự phát.

Trong khi một số ngành dư thừa thì các lĩnh vực thiết yếu phục vụ an ninh lương thực và phát triển bền vững lại thiếu hụt nhân lực chất lượng cao. Bà đề nghị giao Chính phủ xây dựng và công bố định kỳ dự báo nhân lực để định hướng đào tạo hợp lý.

https://danviet.vn/